ලැව් ගිනි උළා කෑම
ගොවිපල සතුන්ගේ ලෑටිගෑම ලැව්ගිනි අඩුකිරීමට හේතු වෙයි අප්‍රිකානු මහාද්වීපය සතූව වාසභූමි වර්ග ගණනාවක්ම ඇත. එහෙත් ඉන් අඩක්ම පාහේ සැවානා පරිසර පද්ධතිවලින් ආවරණය වෙයි. ඉතින්, සැවානා තණබිම්…
මේසා විශාල මොළයක් අලින්ට පරිණාමය වුණේ කාලගුණ විපර්යාස නිසාවෙන් ද?
මේසා විශාල මොළයක් අලින්ට පරිණාමය වුණේ කාලගුණ විපර්යාස නිසාවෙන් ද? දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ අලි ඇතුන් අපේ අවධානයට ලක්වන්නට අර්ධවශයෙන් හේතුවන්නේ ඔවුන්ගේ දැවැන්ත බව මෙන්ම රාජකීය විලාශයයි. ඒ…
DNA බුදිමින් මුහුදු පතුලේ සැඟව සිටින ජීවීන්
අනුජීවීන් හෙවත් ක්ෂුද්‍ර ජීවී විශේෂ කිහිපයකට නම් DNA යනු ප්‍රවේණි තොරතුරු ගබඩාවකට වැඩි යමකි — ඔවුන්ගේ ආහරයමත් එයයි. සාගර පතුලේ මඩ අතරේ ජීවත්වන ඇතැම් බැක්ටිරියා වර්ග …
මීමැසි ගහන වැනසීයාම වැළැක්විමට වැක්සිනයක්
මී වදයක සිටින ශ්‍රමික මැස්සන් විසින් නිපදවනු ලබන ‘රාජකීය ජල්ලි'(royal jelly) මීමැසි ගහනය අතරේ ප්‍රතිශක්තිය ව්‍යාප්ත කිරීම සඳහා යොදා ගත හැකි බව නව අධ්‍යනයකින් හෙළිවෙයි. රාජකීය…
චුම්භක ක්ෂේත්‍ර අපටත් දැනෙන්න පුළුවන්
පක්ෂීන්, මීමැස්සන්, මත්ස්‍යයන්, සහ වෘකයන් යන මේ හැමදෙනාටම පොදු දෙය කුමක්ද? එහා මෙහා යාමට ඔවුනට උපකාරීවන චුම්භක සංවේදනයක් මොවුන් සියල්ලටම තියෙනවා. ඒත් දැන් නව පර්යේෂණ පෙන්වන…
ඇවිද්ද පය දහස් වටී ද? නැතිනම් පසුවට කරදර ගෙන එයි ද?
ගස්වලින් බිමට බැස දෙපයින් යන්න පටන් ගත් කාලේ නම් මානවයන් කවුරුත් පයට පාවහන් පැළඳීමක් සිදුකෙරුණේ නැහැ. ආදී මානවයාට ඒ ගැන වගක් නොතිබෙන්නට ඇති. ඒත් පහු කාලේ…
පෘථිවියට ජලය ලැබුණේ චන්ද්‍රයා සෑදීමත් සමග ද?
මේ මහා පොළව මත ජීවය වර්ධනයට මග පාදමින්, එයට(පෘථිවියට) ජලය ගෙන ආවේ අපේ චන්ද්‍රයා නිර්මානයට කළ ව්‍යසනකාරී ඝට්ටනය යයි ජර්මනියේ, මන්ස්ටර් විශ්වවිද්යාලයේ ග්‍රහලෝක විද්‍යාඥ කණ්ඩායමකගේ අධ්‍යනයක්…
පොතු දැල්ලොත් සිහින දකිනවාද?
පොතු දැල්ලෝ(cuttlefish) සත්වයෙකු හැටියට වඩාත් ප්‍රකට ඔවුන්ගේ සංකීර්ණ වෙස්මාරුව මෙන්ම සහකරුවන් ආකර්ශනයටත් ගොදුරු වශීකිරිමටත් උපයෝගීකරගන්නා බහුරූ ප්‍රදර්ශනය හේතුවෙන්ය. දැල්ලන්ගේ(squid) සහ බූවල්ලන්ගේ(octopus) සමිපතම ඥාතීන් වන මේ පොතු…
සංකීර්ණ තීරණ ගැනීමට බුහුටි සෙවල පුස්වලටත් හැකියි
අතිරේක තොරතුරු ඇතුලත්කර යාවත්කාලීන කර ඇත. සෙවල පුස්වලට මොළ නැතුවාට ඒවා මෝඩත් නැහැ ලෝකයේ පුදුම එළවන සුළු ජීව…
සංකීර්ණ තීරණ ගැනීමට බුහුටි සෙවල පුස්වලටත් හැකියි
සෙවල පුස්වලට මොළ නැතුවාට ඒවා මෝඩත් නැහැ ලෝකයේ පුදුම එළවන සුළු ජීව විශේෂ අතරට සෙවල පුස්(slime mold)…
නිවාස නොමැතිකමින් ඇතිවන ව්‍යසනකාරී ජීවවිද්‍යාත්මක ඵලවිපාක
වීදිවල ජීවත්වීම ශීඝ්‍රයෙන් වයස්ගත වීම සඳහා බලපානවාදැයි අවබෝධ කර ගැනීම නිවාස අහිමි ප්‍රජාවට මෙන්ම රජයටද ප්‍රයෝජනවත් වනු ඇත 2013 වර්ෂයේදී සැන් ෆ්‍රැන්සිස්කෝ නගරයේ පදිංචියට පැමිණෙන සෙර්ජියෝ…
විද්‍යා අධ්‍යාපනය වැඩිදියුණුව සඳහා හොඳ ගුරුවරු අවශ්‍යයි
කාල් සේගන් කිව් කතාවකින් ලිපිය අරඹමු. “සෑම ශිෂ්‍යෙයකුම ආරම්භය සපයාගන්නේ ස්වභාවිකව උපත ලැබු විද්‍යාඥයෙකු හැටියටයි”. ඔහු කීවා හරියයි ඔබ කුඩා දරුවෙකු සමග මද වේලාවක් ගතකරද්දී ඔබටම…
දේශගුණ විපර්යාස නතර කිරීමට නම් ගමන් බිමන් අඩු කරන්න ඕනෑලු!
අප ගමන් බිමන් යන අන්දම වෙනස් කිරීමෙන් දේශගුණයට බලපෑම් ඇතිකරන විමෝචන අඩු කල හැකි බව නොදන්නා කෙනෙක් අද අප අතර නැති තරම්: වාහනයක් පදවාගෙන යනවාට වඩා…
චන්ද්‍රයා සෑදුණු අන්දම ගැන අළුත් මතයක්
මුල් කාලයේ පෘථිවිය වසා පැවති දරුණු (ඛනිජ සහ ඓන්ද්‍රීය ද්‍රව්‍ය මිශ්‍රනයක් වන) මැග්මා සාගරයෙන් චන්ද්‍රයා උපදින්නට ඇතැයි යනුවෙන් විද්‍යඥයන් අතරේ නව මතයක් ඉදිරිපත්වී තිබේ. චන්ද්‍රයාගේ සම්භවය…
ආතතියෙන් පෙළෙනවිට අප වැඩිපුර පැණි රස හොයන්නේ ඇයි?
අසීරු අවස්ථාවලට මුහුණ දෙද්දී අප චොකලට් සහ වෙනත් කාබොහයිඩ්‍රේට සඳහා අපේ අශාව වැඩිවන්නේ මන්දැයි මොළය ගැන පර්යේෂණ පිරිසක් පැහැදිලි කරයි. කාබොහයිඩ්‍රේට ශරීරයට වඩාත්ම ඉක්මනින් ශක්තිය…
