ඇත්තෙන්ම, දේශගුණික විපර්යාසවලට ඔරොත්තු දෙන සහ පෘථිවිය සුවපත් කරන නව කෘෂිකාර්මික ක්රමවේදයක් වන පුනර්ජනනීය කෘෂිකර්මාන්තය (Regenerative Agriculture) පිළිබඳව යුරෝපය පුරා අවධානය යොමු වෙමින් පවතියි. මෙම ක්රමය පස නිරෝගීව තබා ගැනීම, ජෛව විවිධත්වය වැඩි කිරීම සහ දිගු කාලීනව ලාභදායී වීම යන කරුණු නිසා ගොවීන් අතර ජනප්රිය වෙමින් තිබේ.
පෘතුගාලයේ ගොවීන් වන රූබන් ජෝර්ජ් සහ හර්බර්ටෝ බෘන්ක් වැනි පුරෝගාමීන්, තම දෙමාපියන්ගේ සාම්ප්රදායික ක්රම අතහැර දමා මෙම නව මාවතට යොමු වී ඇත. ඔවුන්ගේ අත්දැකීම්, විද්යාත්මක සාක්ෂි සහ ප්රතිපත්තිමය වෙනස්කම් සමඟ එක් වූ විට, යුරෝපයේ කෘෂිකර්මාන්තයේ අනාගතය පිළිබඳ පැහැදිලි චිත්රයක් මවා පෙන්වයි.
දේශගුණික විපර්යාස හමුවේ නැගෙන නව කෘෂිකාර්මික විප්ලවය
නැගෙනහිර පෘතුගාලයේ පෙන්හා ගාර්සියා ගම්මානය අසල පිහිටි රූබන් ජෝර්ජ්ගේ ගොවිපළ බැලූ බැල්මට සාමාන්ය එකක් සේ පෙනේ. එහෙත්, මඳක් විමසිලිමත් වුවහොත්, ඔහු තම ගොවිපළේ අනාගතය සුරක්ෂිත කිරීම සඳහා සාම්ප්රදායික ක්රම අත්හරින බවට සලකුණු දැකගත හැකිය.
චෙස්නට් සහ පිස්ටාචියෝ පැළ පේළි අතර, සාමාන්යයෙන් දක්නට ලැබෙන හිස් පොළොව වෙනුවට විවිධ තෘණ වර්ග වවා ඇත. මෙය පාංශු ඛාදනය වැළැක්වීමට ගත් දැනුවත් උත්සාහයකි. ජලය රඳවා ගැනීම සඳහා, ඔහු සෑම පැළයක් වටාම ලී කැබලි තට්ටුවක් (වසුනක්) යොදා ඇත. එමෙන්ම, තරුණ ගස් අතර පෘතුගීසි බසින් ‘ට්රෙමොසිල්හා’ ලෙස හඳුන්වන කහ ලුපින් මල් වවා ඇත. ඒවාට සුවිශේෂී බලයක් තිබේ: ඒවා වාතයේ ඇති නයිට්රජන් ලබාගෙන භූගතව ගබඩා කරයි.
“එය ස්වභාවික පොහොරක්,” ජෝර්ජ් පවසයි. මෙම මල්, තණකොළ කැපීම සහ වසුන් යෙදීම, ජෝර්ජ්ගේ පුනර්ජනනීය කෘෂිකර්මාන්තයට මාරුවීමේ කොටසකි. මෙම ක්රමයේ ප්රධාන අරමුණු වන්නේ පාංශු සෞඛ්යයට ප්රමුඛත්වය දීම, ජෛව විවිධත්වය ඉහළ නැංවීම, පස පෙරළීම (සී සෑම) අවම කිරීම සහ කෘමිනාශක අරපිරිමැස්මෙන් භාවිතා කිරීමයි. “ආර්ථික වශයෙන් ශක්ය වන තාක්, ඉඩමට ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව එක් කරන, මේ ඉඩම අනාගතය සඳහා සුරක්ෂිත කරන ඕනෑම දෙයක් සෑම විටම හොඳම විකල්පයයි,” ඔහු අවධාරණය කරයි.
යුරෝපයට එල්ල වන දේශගුණික තර්ජනය
අනාගතය යුරෝපයට දැඩි ලෙස බලපාමින් තිබේ. 1980 ගණන්වල සිට පෘථිවියේ වේගයෙන්ම උණුසුම් වන මහාද්වීපය යුරෝපයයි. පසුගිය වසර කිහිපය තුළ, අයිබීරියානු අර්ධද්වීපයේ ගොවීන් විනාශ වූ බෝග, සිඳී යන ජල සැපයුම් සහ නිරන්තර ලැව්ගිනි සමඟ පොරබදා ඇත. ඉදිරියේදී, නියඟය හේතුවෙන් පමණක් යුරෝපා සංගමයට සහ එක්සත් රාජධානියට සිදුවන ආර්ථික පාඩුව 2100 වන විට වසරකට යුරෝ බිලියන 65කට ($76 billion) වඩා වැඩි විය හැකිය.
දේශගුණික විපර්යාස පාලනය කිරීමට හෝ ඊට අනුවර්තනය වීමට කිසිදු ක්රියාමාර්ගයක් නොගතහොත්, ඉදිරි වසර 75 තුළ අපේක්ෂිත 4∘C ක උෂ්ණත්ව වැඩිවීමක් සමඟ, දකුණු සහ බටහිර යුරෝපයට ඔවුන්ගේ කෘෂිකාර්මික ආර්ථික නිමැවුමෙන් 10%ක් අහිමි විය හැකිය. මේ අතර, යුරෝපා සංගමයේ පසෙන් 60%ත් 70%ත් අතර ප්රමාණයක් දැනටමත් හායනයට ලක්ව ඇති බව යුරෝපා කොමිසම පවසයි.
මෙම අවදානම් හේතුවෙන් ජෝර්ජ් වැනි ගොවීන් පුනර්ජනනීය කෘෂිකර්මාන්තය කෙරෙහි විශ්වාසය තබා ඇත. දේශගුණික ක්රියාකාරීන් සහ විද්යාඥයින් සමඟ එක්ව, ඔවුන් මෙම ක්රමවේදයන් වෙනස් වන දේශගුණික තත්ත්වයන්ට ඔරොත්තු දීමට සහ ගොවීන්ට තම ව්යාපාර පවත්වාගෙන යාමට ප්රධාන සාධකයක් ලෙස සලකයි.
පස පදනම් කරගත් ප්රායෝගික විසඳුම්
ජෝර්ජ්ගේ ගොවිපළට කිලෝමීටර් 180ක් පමණ දකුණින්, හර්බර්ටෝ බෘන්ක් ද ඔහුගේම පුනර්ජනනීය අත්හදා බැලීමක් සිදු කරයි. ඔහුගේ ප්රධාන ඉලක්කය වන්නේ පස යථා තත්ත්වයට පත් කිරීමයි. ඔහු සිය කුඹුරුවල ආවරණ භෝග ලෙස මිශ්ර තණකොළ සහ අම්බෙලි (Buckwheat) වගා කර ඇත.
“අපේ ප්රධාන ඉලක්කය පස යථා තත්ත්වයට පත් කිරීම, කාබනික ද්රව්ය ප්රමාණය ඉහළ නැංවීම, පෝෂක ප්රතිචක්රීකරණය කිරීම සහ පාංශු ඛාදනය හැකිතාක් අඩු කිරීමයි,” බෘන්ක් පවසයි. ඔහු දැනටමත් ධනාත්මක ප්රතිඵල දකිමින් සිටී: “මේ වන විට, ජලය නිසා සිදුවන කිසිදු ඛාදනයක් අපට නැහැ.”
ඔහුගේ ගොවිපළේ පසේ කාබන් ප්රමාණය 2019 දී 1.9% සිට 2024 දී 3.5% දක්වා වැඩි වී ඇත. ඔහුගේ ඉලක්කය වන 6% න් අඩකට වඩා ඔහු දැනටමත් පැමිණ ඇත. ‘ටෙරා මාද්රේ’ නම් සමාගමක් සමඟ ඇති කරගත් නව හවුල්කාරිත්වයක් යටතේ, පසේ කාබන් ගබඩා කිරීම වැඩි කිරීම සඳහා ඔහුට ගෙවීම් ලැබේ. සමාගම් මෙම කාබන් බැර (carbon credits) මිලදී ගෙන ඔවුන්ගේ දූෂණයට වන්දියක් ලෙස යොදා ගනී.
විද්යාත්මක සාක්ෂි සහ ලාභදායිතාව
මෙම ක්රමවේදයන්ට ප්රබල විද්යාත්මක පදනමක් ඇති බව ස්ටොක්හෝම් විශ්වවිද්යාලයේ තිරසාර විද්යාඥයෙකු වන තෝමස් එල්ම්ක්විස්ට් පවසයි.
- විවිධ බෝග මාරුවෙන් මාරුවට වගා කිරීම පසේ ඇති ක්ෂුද්ර ජීවීන්ගේ සංඛ්යාව සහ විවිධත්වය වැඩි කරන බව අධ්යයනවලින් පෙන්වා දී ඇත.
- 2021 දී රටවල් 85ක් පුරා සිදු කරන ලද විශ්ලේෂණයකින් හෙළි වූයේ බෝග විවිධාංගීකරණය කිරීමෙන් අනෙකුත් ශාක හා සතුන්ගේ ජෛව විවිධත්වය 24%කින් වැඩි වූ බවයි. එමෙන්ම ජලයේ ගුණාත්මකභාවය 51%කින්ද, පළිබෝධ සහ රෝග පාලනය 63%කින්ද, පසේ ගුණාත්මකභාවය 11%කින්ද ඉහළ ගොස් ඇත.
ලාභදායිතාව සම්බන්ධයෙන්ද ධනාත්මක ප්රවණතා දක්නට ලැබේ. යුරෝපීය රටවල් 14ක ගොවිපළ 78ක් යොදාගෙන කරන ලද විශ්ලේෂණයකින් හෙළි වූයේ පුනර්ජනනීය ක්රම අනුගමනය කළ ගොවිපළවල්, සාම්ප්රදායික ගොවිපළවලට සාපේක්ෂව:
- කෘතිම නයිට්රජන් භාවිතය 61%කින් අඩු කර ඇත.
- කෘමිනාශක භාවිතය 75%කින් අඩු කර ඇත.
- හෙක්ටයාරයකට 20%ක ඉහළ ලාභ ආන්තිකයක් ලබා ඇත.
කෙසේ වෙතත්, එක් ස්ථානයක සාර්ථක වන දෙය තවත් ස්ථානයක සාර්ථක නොවිය හැකි බවත්, විවිධ කලාපවල සහ දේශගුණික තත්ත්වයන් යටතේ මෙම ක්රමවල තිරසාරභාවය සහ ලාභදායිතාව සම්පූර්ණයෙන් අවබෝධ කර ගැනීමට තවත් දිගුකාලීන අධ්යයන අවශ්ය බවත් එල්ම්ක්විස්ට් පෙන්වා දෙයි.
ප්රතිපත්ති සහ අනාගත දැක්ම
යුරෝපා සංගමය තිරසාර කෘෂිකර්මාන්තය සඳහා ලෝකයේ වඩාත්ම අභිලාෂකාමී කැපවීම් කිහිපයක් සිදු කර ඇත. 2050 වන විට යුරෝපය පළමු දේශගුණික-උදාසීන මහාද්වීපය බවට පත් කිරීමේ ‘යුරෝපීය හරිත ගනුදෙනුව’ (European Green Deal) සහ ගොවිබිම්වල ජෛව විවිධත්වය වැඩි කිරීම සඳහා වන නීති සම්පාදනය කිරීම ඒ අතර වේ.
කෙසේ වෙතත්, මෑතකදී යුරෝපය පුරා පැවති ගොවි විරෝධතා හේතුවෙන්, යුරෝපා සංගමය කෘෂිකාර්මික අංශය සඳහා වූ සමහර පාරිසරික අවශ්යතා ලිහිල් කිරීමට පෙළඹී ඇත. එහෙත්, පුනර්ජනනීය කෘෂිකර්මාන්තය පිටුපස ඇති ගම්යතාව අඛණ්ඩව වර්ධනය වනු ඇතැයි බොහෝ දෙනා අපේක්ෂා කරති.
ගොවියාගේ හඬ
ජෝර්ජ් සහ බෘන්ක් වැනි ගොවීන් සඳහා, මෙම සංක්රාන්තිය දිගුකාලීන ආයෝජනයකි. “මුලින්ම, මම ‘ආර්ථික වශයෙන් ශක්ය වන්නේ කුමක්ද?’ කියා සිතිය යුතුයි,” ජෝර්ජ් පවසයි. හොඳ ක්රියාකාරකම් සඳහා ස්ථිර ගෙවීම් ක්රමයක් හඳුන්වා දීමෙන් තවත් ගොවීන් පුනර්ජනනීය කෘෂිකර්මාන්තයට යොමු කරවා ගත හැකි බව ඔහු විශ්වාස කරයි.
බෘන්ක් දැනටමත් එහි ප්රතිලාභ අත්විඳිමින් සිටී. 2023 දී අයිබීරියානු අර්ධද්වීපයට නියඟයක් බලපෑ විට, ඔහුගේ අසල්වැසි ගව ගොවිපළේ තණකොළ වියළී ගිය නමුත්, බෘන්ක්ගේ ආවරණ භෝග සහිත කෙත්වල උස තණකොළ ඝනව වැවී තිබුණි. මෙය දුටු තවත් අසල්වැසියෙක් ආවරණ භෝග වගා කිරීම ආරම්භ කර ඇත.
මේ වන විට බෘන්ක් තම දැනුම අන් අයටද බෙදා දෙමින් සිටී. මෙම සරත් සෘතුවේදී, ඔහු ස්පාඤ්ඤයේ සහ ජර්මනියේ ගොවීන්ට පුනර්ජනනීය කෘෂිකර්මාන්තය ගැන ඉගෙන ගැනීමට තම ගොවිපළේ නේවාසිකව පුහුණුව ලබා දීමට කටයුතු යොදා ඇත.
“අදහස නම් ඔවුන් අපි කරන දේ ජීවත් වෙමින් අත්විඳින එකයි,” බෘන්ක් පවසයි. එය පුනර්ජනනීය කෘෂිකර්මාන්තය යුරෝපයේ ගොවිතැනේ අනාගතය බවට තවත් එක් ලකුණක් බව ඔහු වැඩිදුරටත් සඳහන් කරයි. “මිනිසුන් එහි ප්රතිලාභ දකින නිසා එයට ලැබෙන ආකර්ෂණය වැඩි වෙමින් පවතිනවා.”
තතු 
ප්රතිචාරයක් ලබාදෙන්න