ජල දූෂණයේ ගතිකයන්
ජීවයේ පැවැත්මට ජලය නැතුවම බැරි බව පුන පුනා කිවයුත්තක් නොවේ. ඒ වගේම ජලය වැදගත් වන්නේ කොයි ආකාරයටද යන්න ද අමුතුවෙන් පැහැදිලි කළ යුත්තක් නොවෙයි. මේවා අද…
-
ඩෙංගු උණ ප්‍රථම එන්නතට රටවල් තුනක අනුමැතිය
ලොව පුරා මිලියන ගණනකට බලපාන ඩෙන්ගු උණට මේ වනතුරු අනුමත…
-
ගැලැක්සියක ආවේශය
ඈත අභ්‍යවකාශයේ NGC 1291 නමැති ගැලැක්සියේ සිදවූ අන්තරීක්ෂ ළදරු උත්පාතය…
-
අප වනාහි තරුදූවිලිය
ඈත අහසේ යෝධ තාරකාවල තිබෙන හයිඩ‍්‍රජන් වායු දැවෙන්නේ ඉතා අධික…
සංජානනය: ඔබගේ සංවේදනයන්ගේ සංජානනය II කොටස
ඇහුම්කන් නොදී සවන්දීම ශබ්දය ගතහොත් ශබ්දය නැතිනම් ඝෝෂාව පැමිණියේ කොයි දිශාවෙන්ද යන්න තීරණය කිරීමට පිරිසැකසුම් එක් වර්ගයක් ඉඩ සලසයි. අප එක ශබ්දයට ඇහුම් කන් දෙන අතර…
විශේෂාංගය: විශ්වයෙන් 95% කම ඇත්තේ අඥාත ශක්තිය (Dark energy) සහ අඥාත ද්‍ර‍ව්‍යයයි (Dark matter).
අප මිනිසුන් බවට පත්කළ දසමහා විප්ලව
වැඩිවන වායුගෝලීය කාබන් ඩයොක්සයිඩ් ප්‍ර‍තිශතය සහ අපේ අනාගතය
පරමාණුවක හැටි
පරමාණු කියන්නේ මොනවාද?
ලොව කොතැනක සිටියත් ප්‍රශ්න ඇසීම ළමයින්ගේ ස්වභාවයයි; සිරිතයි. මේ ලෝකයට අළුතෙන් ජනිතවන දරුවා තමන් අවට සිදුවන දෑ ගැන සිටින්නේ විමසිල්ලෙන්, කුතුහලයෙන්. මව තමන්ට බොන්න දෙන කිරි…
උගෙනීම සාක්ෂාත්කරගන්නේ කෙලෙස ද?
අද ලෝකය තුළ විද්‍යාව සහ තාක්ෂණය සීඝ්‍රයෙන් ව්‍යාප්ත වුවත්, විද්‍යාත්මක හා තාක්ෂණික අභිවෘධියට විද්‍යා අධ්‍යාපනයේ සංවර්ධනය අවශ්‍යවේ. විද්‍යා අධ්‍යාපනයේ දියුණුව ජනතාවට යහපත් ජීවන තත්ත්වයක් අත්පත් කර…
සියල්ලෙහි සුලමුල 30 : අපි දෙවියන් අදහන්නේ කවදා පටන් ද?
ප්‍රකට විද්‍යාඥ ස්ටීවන් හෝකින්ග් ලියූ කරුණු සාර සංග්‍රහයක් කොට 2016 දී පළ කළ ‘සියල්ලෙහි ම(පාහේ) සම්භවය’ (The Origin of (Almost) Every Thing) නමැති අළුත් ම කෘතිය…
මාළු යාළු – නිදියෙනවාලු
මත්ස්‍යයෝ ජීවත්වෙන්නේ තනිකරම ජලයෙහියි. ගොඩ බිම සත්වයින් සංඛ්‍යාව බොහොමයි. සත්තු සුළු සංඛ්‍යාවක් දිය ගොඩ දෙකෙහිම වාසයකරනවා. උභයජීවීන් කියලානේ කියන්නේ. දිය ගොඩ කොතැන වාසය කලත් සත්තු අතරේ…
ග්‍රන්ථ සාර සංග්‍රහය: හයවැනි නෂ්ටප්‍රාප්තිය – අස්වාභාවික ඉතිහාසයක්
The Sixth Extinction: An unnatural History by Elizabeth Kolbert හයවැනි නෂ්ටප්‍රාප්තිය – අස්වාභාවික ඉතිහාසයක් එලිසබත් කොල්බර්ට් “අතිශය ඛේදජනක ජීවවිද්‍යාත්මක අභියෝගයක් පිළිබඳ සිත් කාවදින පරිදර්ශනයක් එලිසබෙත්…
සංජානනය: ඔබගේ සංවේදනයන්ගේ සංජානනය
ඇස් දෙක වහගන්න. දැන් අත් දෙක ඉදිරියට දිගු කරන්න. ඊළඟට ඇඟිලි සොලවන්න පටන් ගන්න. හොඳයි ඔබට දැන් කියන්න පුළුවන්ද ඔබේ අත් කොහේද තියෙන්නේ කියාලා? ඇඟිලි සෙලවෙන…
DNA බුදිමින් මුහුදු පතුලේ සැඟව සිටින ජීවීන්
අනුජීවීන් හෙවත් ක්ෂුද්‍ර ජීවී විශේෂ කිහිපයකට නම් DNA යනු ප්‍රවේණි තොරතුරු ගබඩාවකට වැඩි යමකි — ඔවුන්ගේ ආහරයමත් එයයි. සාගර පතුලේ මඩ අතරේ ජීවත්වන ඇතැම් බැක්ටිරියා වර්ග …
විද්‍යා, තාක්ෂණ ඉංජිනේරු සහ ගණිත අධ්‍යාපනය යනු කුමක්ද?
අද ලෝකය තුළ විද්‍යාව සහ තාක්ෂණය සීඝ්‍රයෙන් ව්‍යාප්ත වුවත්, විද්‍යාත්මක හා තාක්ෂණික අභිවෘධියට විද්‍යා අධ්‍යාපනයේ සංවර්ධනය අවශ්‍යවේ. විද්‍යා අධ්‍යාපනයේ දියුණුව ජනතාවට යහපත් ජීවන තත්ත්වයක් අත්පත් කර…
සියල්ලෙහි සුලමුල 29 : අපි සතුන්ව හීලෑ කළේ කොහොමද? II කොටස
ප්‍රකට විද්‍යාඥ ස්ටීවන් හෝකින්ග් ලියූ කරුණු සාර සංග්‍රහයක් කොට 2016 දී පළ කළ ‘සියල්ලෙහි ම(පාහේ) සම්භවය’ (The Origin of (Almost) Every Thing) නමැති අළුත් ම කෘතිය…
සියල්ලෙහි සුලමුල 29 : අපි සතුන්ව හීලෑ කළේ කොහොමද?
ප්‍රකට විද්‍යාඥ ස්ටීවන් හෝකින්ග් ලියූ කරුණු සාර සංග්‍රහයක් කොට 2016 දී පළ කළ ‘සියල්ලෙහි ම(පාහේ) සම්භවය’ (The Origin of (Almost) Every Thing) නමැති අළුත් ම කෘතිය…
ග්‍රන්ථ සාර සංග්‍රහය: මොළය – ඔබ ගැන කතන්දරය
The Brain – The Story about You by Dr. David Eagleman මොළය – ඔබ ගැන කතන්දරය ආචාර්ය ඩේවිඩ් ඊගල්මන් ස්නායු වේදය පිළිබඳ ප්‍රකටට විශේෂඥයෙකු වන ආචාර්ය ඩේවිඩ්…
සංජානනය: දෘෂ්ටි ව්‍යාකූලතාව
දෘෂ්ටි ව්‍යාකූලතාව අපගේ දෘෂ්ටි පද්ධතිය විශේෂිත ප්‍රදේශ ගණනාවකට බෙදී ඇත. අපි කවදා හෝ දුටු යම් යම් වස්තු ඒ ඒ විලස වෙන වෙනම ස්මරණයේ තබා ගන්නවාට වඩා,…
දේශගුණ විපර්යාස සම්බන්ධයෙන් ක්‍රියාකිරීමේදී මානව ශාස්ත්‍රයන්ගේ වැදගත්කම
මානව ඉතිහාසයේ අප මේ ගෙවන යුගය විදහා දක්වන ලක්ෂණ අතරේ දේශගුණ විපර්යාස මුල් තැනක් ගන්නා බව එන්ට එන්ටම පැහැදිලියි. ආක්ටික් ප්‍රදේශයේ මහා ලැව් ගිනි මෙන්ම යුරෝපයේ…
